Καλαζάρ ή λεϊσμανίαση

Το καλαζάρ είναι παρασιτικό νόσημα του σκύλου και του ανθρώπου με
παγκόσμια εξάπλωση. Ενδημεί σε πολλές περιοχές της χώρας μας ΚΡΗΤΗ,
ΑΤΤΙΚΗ κα καθώς και σε άλλες χώρες της Μεσογείου, Νότια Γαλλία, Νότια
Ιταλία, Αφρική κα. Η νόσος έχει γίνει αντικείμενο έρευνας στα
επιστημονικά ινστιτούτα όλου του κόσμου και περιλαμβάνεται στα ειδικά
νοσήματα τνων περισσότερων προγραμμάτων της Παγκόσμιας οργάνωσης υγείας.

Οφείλεται στο πρωτόζωο Leismania infontum
ενδοκυτταρικό παράσιτο που εντοπίζεται στα μακροφάγα κύτταρα των
ευπαθών οργανισμών όπως ο σκύλος, ο άνθρωπος, το τσακάλι ο λύκος, τα
τρωκτικά. Η μόλυνση των τελικών ξενιστών γίνεται μέσω των νυγμάτων
μολυσμένων αιματοφάγων θηλυκών εντόμων, των φλεβοτόμων που κοινά
ονομάζονται σκνίπες. Υπάρχουν πολλά είδη φλεβοτόμων,καποια δε απο αυτά
ειναι ανθρωπόφιλα (συγκεκριμένα για τη μόλυνση του ανθρώπου
ενοχοποιείται μόνο το Plebotomus Neglectus) ενώ κάποια άλλα προσβάλλουν τα ζώα (για τη μόλυνση του σκύλου
ως υπευθυνο θεωρείται το plebotomuds tobbi και το plebotomus neglectus). Η μολυσμένη θηλυκή σκνίπα μεταδίδει το παράσιτο 5-8 μέρες μετα την
μόλυνση της.

Με το τσίμπημα το παράσιτο εισέρχεται στα τριχοειδή αγγία του δέρματος
και με την κυκλοφορία φθάνει σε όργανα και ιστούς όπως τα λεμφογάγγλια,
το ηπαρ το μυελό των οστών και την σπλήνα. Eισβάλλει στα μονοκύτταρα
μακροφάγα όπου και πολλαπλασιάζεται. Το διάστημα που μεσολαβεί απο την
στιγμή του μολυσμένου νύγματος μέχρι την εκδήλωση των συμπτωμάτων
κυμαίνεται απο λίγες βδομάδες έως και ένα χρόνο, η δε διάρκεια εξέλιξης
της νόσου απο τη στιγμή εμφάνισης των πρώτων συμπτωμάτων μέχρι του
θανάτου αν δεν γίνει θεραπεία είναι 3 έως 24 μηνες.

Συμπτώματα - Διάγνωση - Θεραπεία

Τα συνήθη συμπτώματα που αναγκάζουν τον ιδιοκτήτη να επισκεφθεί το γιατρό είναι

- Δερματικές αλλοιώσεις στα πτερύγια των ώτων, των βλεφάρων, του επιρινίου και αλλού που επιμένων

- Πιτυρίαση και κακή ποιότητα τριχώματος

- Ονυχομεγαλία

- Αδυνάτισμα του ζώου

- Απώλεια της ενεργητικότητας και εύκολη κόπωση

- Επίμονες εκκρίσεις απο τα μάτια και τη μύτη, ρινορραγία

- Επίμονος βήχας χωρίς αντίστοιχες αλλοιώσεις στους βρόγχους και τους πνεύμονες

Κατά την κλινική εξέταση παρατηρείται αναιμία, διογκωμένοι λεμφαδένες
και σπληνομεγαλία. Η διάγνωση της νόσου γίνεται μόνο εργαστηρικά όσο
τυπική και αν είναι η κλινική εικόνα του ασθεντούς ζώου. Η θεραπεία
είναι αποτελεσματική, συνίσταται όμως όταν η φυσική κατάσταση του ζώου
και η ηπατική και νεφρική του λειτουργία το επιτρέπουν.

Προληπτική αντιμετώπιση

Σημαντικότατο ρόλο στην μείωση των κρουσμάτων λεισμανίασης στα ζώα αλλά
και στην προστασία της δημοσίας υγείας έχει η προληπτική αντιμετώπιση
της νόσου που συνίσταται κτα κύριο λόγο στη σωστή ενημέρωση και
συνείδηση των ιδιοκτητών σκύλων. Συγκεκριμένα...

- Όλα τα ζώα απο το Μάρτιο μέχρι και τον Οκτώβριο τουλάχιστον πρέπει να
είναι εφοδισμένα με αντιπαρασιτικά κολάρα που θα ανανεώνονται συχνά.
Χρειάζετι επίσης να ψεκάζονται συχνά με αντιπαραστικά spray

- Ο χώρος διαμονής των ζώων πρέπει να είναι καθαρός απαλλαγμένος απο
ακαθαρσίες, σωρούς ξύλων, σκουπιδιών κλπ έτσι ώστε να μην ευνοείται η
παρουσία και ο πολλαπλασιασμός των σκνιπών.

- Σε ιδιαίτερα υγρούς, ζεστούς χώρους με πράσινο καλό είναι τη νύχτα να τοποθετούνται εντομοαπωθητικά προίοντα

- Να γίνετι προλητπτική εξέταση των σκύλων για kala-a-zar κάθε Μάϊο και
Νοέμβριο έτσι ώστε να επιτυγχάνεται έγκαιρη διάγνωση της νόσου. Στα
αρχικά στάδια μόλυνσης η θεραπεί ειναι ευκολότερη κι
αποτελεσματικότερη. Σε περίπτωση δε που η θερπεία δεν είναι δυνατή να
γίνεται άμεσα ευθανασία και όχι να εγκαταλείπονται τα ζώα στο
δρόμο,διότι καθε μολυσμένο ζώο αποτελεί αποθήκη του παράσιτου στη φύση
και εστία μόλυνσης για άλλα ζώα και τον άνθρωπο.

Σε περίπτωση που αποφασιστεί η θερπεία αυτή πρεπει να γίνεται στον
κτηνίατρο, με την ευθύνη και την συνεχή παρακολούθησή του, το δε
θεραπευτικό σχήμα για την λείσμανίαση ειναι συνεχώς βελτιούμενο και
απολύτως εξατομικευένο. Είναι επικίνδυνο η θεραπεία να γίνεται απο μή
ειδικούς και αυτό διότι τα ζώα μπορεί μεν να εμφανίζονται θεραπευμένα
(δηλαδή χωρίς εξωτερικά συμπτώματα) εξακολουθούν όμως να είναι ξενιστές
του παρασίτου αν δεν ολοκληρωθεί κι ελεγχθεί η θεραπεία τους απο τον
κτηνίατρο.